Genç Yesevi İman+İslam+Aksiyon
ALTIN HESABI
Öncelikle şunu ifade etmek isteriz ki, bu konu klasik fıkıh kaynaklarımızda beyan edilmiş olmadığından, ilim adamları meselenin hükmünü istinbat edebilmek için farklı bakışlar neticesinde farklı sonuçlara varmışlardır. Şurası muhakkak ki bu mesele günümüz ihtiyaçlarının doğurduğu yeni bir meseledir.
Bu yüzden muâsır âlimler bu hususta kaynaklara dayanmaktan öte kaynakları yorumlama suretiyle hükmü elde etmeye çalışmışlardır. Kaynakların yorumlanması neticesinde farklı görüşlerin ortaya çıkması ise son derece doğaldır.
Banka hesabına paranın naklinin kabz olarak değerlendirenlerin gerekçelerinden biri şudur; kabz, kişiye kabzettiği şeyde tasarruf yetkisi vermektedir. Buna binaen müşteri banka hesabında bulunan parasını dilediği zaman çekebilmekte ya da nakledebilmektedir. Şu halde hesaba kayıt, kişiye tasarruf yetkisi sağladığına göre kabz kabul edilmelidir.
Biz, kabzın kişiye tasarruf yetkisi verdiğini kabul ediyoruz. Ancak kişinin tasarrufa yetkili olmasının, kabz anlamına geleceğini kabul etmiyoruz. Zira ehlince de malum olduğu üzere sarf babının dışında semende kabızdan önce tasarruf caizdir.
Halbuki bu tasarruf yetkisi, kişi için semeni kabzetmek olarak kabul edilmemiştir. Bunu temellendirme adına başta hadî-i şerifler olmak üzere fıkıh kaynaklarımız da buna şehadet etmektedir. Ancak bizler burada, aykırı fikir sahiplerinin görüşlerine reddiye yapmaktan öte toplumda ihtiyaç halini almış olan bu meselenin kanaatimizce sahih bir mahmile oturtulmasına çalışmaktayız.
Buna göre altın hesabını iki ayrı şekilde ele alıp incelemek durumundayız:
- Yüklü olmayan altın alımlarında müşteri altını bizatihi eline almalıdır. Daha sonra yapmak istediği meşrû tasarrufu dilediği şekilde yapar.
- Müşterinin bulunmuş olduğu mecliste bizatihi altını kabzetmesinin mümkün olamayacağı derecedeki yüklü alımlarda ise vekalet işlemi devreye sokulmalıdır. Ancak bu böyle bir şekilde yapılmalıdır ki müvekkil vereceği vekaletten haberdar olmalıdır. Söz gelimi yüklü miktarda altın alacak kişi, kendisini akitte mübaşir zannederek sözleşme kağıdını imzalayan değil, imzaladığı kağıtla adına altını satın alacak olan kişiye vekalet verdiğinin bilincinde olan kişi olmalıdır.
Dolayısıyla kendisine vekalet verilen vekil, altını satın almadan önce iletişim vasıtalarından herhangi biriyle mutlaka haberdar edilmelidir. Akdin gerçekleşmesi için altının teslim ve tesellümünün yapıldığı yerde biri satıcı, diğeri alıcı olmak üzere mutlaka iki kişi olmalıdır. Bu yüzden finans kurumunun, altın borsasında satış elamanının dışında müşteri adına altını alıp belli yerlere yatıracak bir vekili akit meclisinde bulundurması gerekmektedir.
Finans kurumuna altın almak için gelen müşteri,bu iş için özel bölümlerde bulunan altın borsasındaki yani fiziki altınların bulunduğu mahaldeki kişiyle haberleşme vasıtalarından biriyle: ” Birazdan havale yoluyla göndereceğim meblağ ile benim adıma şu kadar altını alıp kabzedersin ve alacağın altını şu numaralı hesaba yatırırsın” diye vekalet verir. Bunun akabinde bulunduğu şubeden, kurum tarafından satışa yetkili olan kişiye parayı havale eder. Müşterinin vekili olan kişi, alacaklı olduğu meblağ ile kendisinden istenilen altını satın alır ve kabzeder.
Bu şekilde finans kurumunun vekili ile müşterinin vekili fiziki altınların bulunmuş olduğu mahal (yer) de alışveriş işlemini icra etmiş olurlar. Finans kurumu ve müşteri anlattığımız şekilde alışverişlerini icra edecek olurlarsa bu işlem yani kurumdan altın alma işlemi caiz olur.
Ancak caiz görülen bu işlem, kurumun diğer işlemlerinin de caiz olduğu anlamına gelmektedir. Diğer işlemlerin her biri müstakil birer mesele olduğundan ayrıca ele alınmalıdır. Biz burada, sorulan tek bir mesele ile ilgili işlemin caiz olabileceği bir yolu göstermiş olduk.
islam fıkhına göre finans kurumlarının durumu-kredi
