Genç Yesevi İman+İslam+Aksiyon
Vaktinde Kesilmeyen Kurbanın Nasıl Kaza Edileceği?
Vaktinde kesilmeyen kurban, kan akıtma (kurban kesme) ile kaza edilemez. Kan akıtmak, özel bir vakitte (kurban kesme günlerinde) ancak şeriatın emri ile vacib kılınmıltır. O halde kurban kesmenin ibadet oluşu özel bir vakit üzerine bina edilmiştir. Bu yüzden vakit çıktıktan sonra kan akıtarak kaza edilmez.
Kurbanın kazası, koyunun bizzat kendisini diri olarak tasadduk edilmesiyle olabileceği gibi, bir koyunun kıymetini tasadduk etmekle de olur. Eğer kişi, muayyen bir koyunu kesmeyi kendine vacib kılmış ve vakit geçinceye kadar onu kesmemişse, bizatihi o koyunu diri olarak tasadduk eder. Çünkü mallarda aslolan, onları tasadduk etmekle Allah-u Teala’ya yaklaşmıştır. Şu kadar var ki, bayram günlerinde bu ibadet akıtmayla yapılmaktadır.
Hatta bayram günlerinde kesilen kurbanın etinde, sahibi,yabancı,zengin,fakir fark etmeksizin hepsi yiyebilir. Zira bu vakitte insanlar Allah-u Teala’nın misafirleridir. Vakit geçince hüküm asla döner ki o da, koyunun bizatihi kendisinin tasadduk edilmesidir. Aynı şekilde fakir bir kimse, kurban etmek için bir koyun satın alsa ve vakit geçinceye kadar onu kurban etmemiş olsa, bu koyunun bizatihi kendisini diri olarak tasadduk etmesi gerekir. Çünkü fakirin koyunu, kurban etmek için satın alması, onu boğazlaması adaması gibidir.
Kurban kesme vakti de geçtiğine göre kan akıtmak ile tekarruba yol kalmamıştır. Dolayısıyla bu kişinin üzerindeki vacib, kıymete intikal etmiştir. Bu kıymet de, kurban edilmeye elverişli olan bir koyunun fiyatıdır. Bayram günlerinde zengin olan kişi, bayram günleri geçtikten sonra fakir olsa, muayyen bir koyunu veya kıymetini tasadduk etmesi gerekir. Çünkü vakit geçince, kurban onun zimmetinde kalmıştır. Ondan sonra fakir olmasıyla bu borç zimmetinden düşmez.
Muayyen bir koyunu tasadduk etmesi gereken bir kimse, onu tasadduk etmeyip kesse, etini tasadduk eder. Kesme onun kıymetini noksanlaştırmadıysa bu ona kifayet eder. Eğer onu noksanlaştırdıysa hem eti hem de noksan miktarı tasadduk eder. Bu kişinin kestiği koyundan yemesi helal olmaz. Eğer ondan bir şey yerse, yediğinin kıymetini fakirlere verir.
Her kim kurban kesmek vacib olur da, kurban kesme günleri geçinceye kadar kesmezse, sonra da öleceğini anlarsa, malının üçte birinden bir koyunun kıymetini tasadduk edilmesinin vasiyet etmesi vacib olur. Çünkü vakit geçince, bir koyunun kıymetini tasadduk etmek vacib olmuştur. Bu yüzden kendisini, vacib sorumluluğunundan kurtarmaya muhtaçtır. Vasiyet etmesi kendini bu sorumluluktan kurtarmanın tek yoludur. Nitekim zekat ve hac konularında da bu hüküm geçerlidir.
Bir kimse kendi adına kurban kesilmesini vasiyet etse fakat koyun,sığır veya başka bir hayvanı zikretmesi ve paranın miktarının da beyan etmese, bu vasiyet caiz olup, koyun kesilmesi gerekir. Bir kimse, ölmesi halinde kendisi için yirmi dirheme bir koyun satın alınıp, adına kurban edilmesini vasiyet etse ve ölse, geriye bıraktığı malın üçte biri yirmi dirhemden az olsa, malının üçte bir miktarıyla onun adına bir kurban kesilir.( İbni Abidin, 6/320-323; Kasdani, el-Bedayi, 5/65-69; Fetava-i Hindiyye 5/302-303)
Kurban Kesiminde Vekalet Vermek?
